Duurzaamheid bij NS
Mobiliteit levert Nederland veel op, op economisch en sociaal gebied, maar kost het milieu ook het nodige.
Om in de toekomst te kunnen blijven reizen en Nederland mobiel te houden is duurzaam reizen van essentieel belang.
Onze speerpunten
NS streeft naar een duurzame bedrijfsvoering waarbij wij met onze activiteiten economische, ecologische en sociale waarde toevoegen aan de eigen organisatie en aan de maatschappij. Een mobiele, bereikbare samenleving draagt bij aan een gezonde en levendige economie. Daar komt bij dat reizen per trein beter is voor het milieu dan veel andere vormen van vervoer. Bovendien verbindt het mensen en zorgt het voor sociaal contact.
De ecologische voetafdruk van NS wordt voor het overgrote deel bepaald door ons energieverbruik (tractie-elektriciteit treinen) en het afval afkomstig van stations, treinen en onze werkplaatsen. Daarom ligt onze focus bij:
Verbetering van de eigen energie-efficiëntie en vermindering van de CO2-uitstoot. Dit doen wij door de bezettingsgraad te verhogen, energieverbruik te verlagen en gebruik te maken van hernieuwbare energie, dus zonder CO2-uitstoot. In 2020 moet het energieverbruik per reizigerskilometer met 35% gedaald zijn ten opzichte van 2005.
In 2020 willen we 75% van ons afval hergebruiken.
Bezettingsgraad verhogen
De beste manier om efficiënt om te gaan met energiegebruik is meer mensen vervoeren op momenten dat er ruimte is in de treinen. NS stimuleert reizen in de daluren door onder meer voordelige abonnementen aan te bieden.
Energieverbruik verminderen
NS onderscheidt twee soorten energieverbruik. Het facilitaire energieverbruik betreft het verbruik in de kantoren, werkplaatsen en stations. Het energieverbruik voor vervoer betreft alle energie die verbruikt wordt voor het rijden, verlichten en verwarmen van treinen en treinvervangend busvervoer. De CO2-uitstoot van NS wordt grotendeels bepaald door het treinverkeer (90%) en voor een klein deel door facilitaire energie (10%).
Sinds 2011 werken wij in Nederland met de spoorsector volgens de Meerjaren Afspraken (MJA3), die de overheid met veel sectoren maakt om de energiebesparing van 2% per jaar te halen. Dit is ook bevestigd in het SER-energieakkoord voor duurzame groei dat ook door NS is ondertekend. NS hanteert het ambitieuzere doel om in 2020 ten opzichte van 2005 35% energie efficiënter te zijn. Dat is hoger dan nodig voor MJA3, maar een bewuste keuze.
Duurzame energie: stroom vergroenen
Vanaf 2017 rijden onze treinen in Nederland voor 100% op groene stroom en is er voor reizigers de mogelijkheid om echt schoon, dus zonder CO2-uitstoot, te reizen. In 2014 sloten wij namens de spoorsector een nieuw meerjarencontract met Eneco voor de levering van stroom ten behoeve van alle elektrische treinen in Nederland. In totaal gebruikt NS zo’n 1,2 TWh aan stroom voor het rijden van treinen. Eneco zorgt ervoor dat nieuwe windmolenparken worden gebouwd waarna NS de groene stroom pas gaat afnemen In de komende jaren zal NS ook stappen zetten om het energieverbruik voor gebouwen, bussen en auto’s te vergroenen.
Afval hergebruiken
NS wil het afval terugbrengen in de grondstofcyclus en dit in samenwerking met leveranciers doen. Al het afval dat wij op stations, in treinen, op bedrijfslocaties en in kantoren produceren willen wij zoveel mogelijk duurzaam laten verwerken tot grondstof.
Onze prioriteit is het verhogen van de mogelijkheden voor hergebruik en uiteraard het verminderen van de afvalstromen. NS heeft tot doel om in 2020 75% van het afval te hergebruiken. Samen met het ministerie van IenM en ProRail, tekende NS begin 2015 de Green Deal Afval. Wij breiden de inrichting van gescheiden afvalverwerking uit op de stations en in treinen. Ook kijken wij hoe wij al bij inkoop afval kunnen verminderen met meer mogelijkheden tot hergebruik.
Organisatie
De uitvoering van het beleid en de doelen ligt bij het team duurzaam ondernemen (3 fte), dat wordt aangestuurd door de directeur Duurzaam Ondernemen. Om de voortgang van de doelen te ondersteunen bestaat de Council Duurzaam Ondernemen die beleid en besluiten voorbereidt. Deze worden ter goedkeuring aan de Raad van Bestuur voorgedragen. De Council komt vier keer per jaar bijeen en rapporteert twee keer per jaar aan de Raad van Bestuur. De directeur Commercie & Ontwikkeling beheert de portefeuille duurzaamheid. Verder bestaan er een Duurzaam Ondernemen Werkgroep en een aantal tijdelijke taakgroepen.
In de Corporate Governance Code is een expliciete verantwoordelijkheid voor het maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) bij bestuurders neergelegd en is bepaald dat ook het toezicht van de Raad van Commissarissen zich hiertoe uitstrekt.
Duurzaam inkopen
NS koopt jaarlijks voor ruim € 1 miljard aan goederen en diensten in. NS oefent als inkopende partij invloed uit op leveranciers om hun producten en processen te verduurzamen. Zij kunnen daarmee een grote bijdrage leveren aan onze duurzaamheidsdoelstellingen. Onze MVO-eisen staan in de inkoopgovernance en zijn verankerd in de Algemene Inkoopvoorwaarden (www.nsprocurement.nl). Verder werken we nauw samen en dagen de markt uit om innovatieve en duurzame biedingen in te dienen. Zo stellen we in de aanbesteding van nieuwe treinen dat al het materiaal voor 95% herbruikbaar moet zijn. Door Total Cost of Ownership in de calculatie mee te nemen maakt NS het voor de inschrijvers interessant om het energieverbruik zo laag mogelijk te houden.
Leveranciers-assessments en gedragscode
Sinds 2014 nemen we Corporate Social Responsibility (CSR) assessments af bij onze grootste leveranciers: we kijken hoe zij omgaan met aspecten als omgeving, sociaal, ethiek en keten. Scores maken het mogelijk leveranciers te vergelijken en risico’s in te schatten. In 2015 is het assessment ook ingezet bij de gunning van opdrachten. Alle gegunde partijen zijn verplicht een CSR-assessment te doen. Samen met DB, SNCF, Alstom, Bombardier en Knorr Bremse werkt NS aan Railsponsible met als doel de methodiek als standaard te gebruiken binnen de spoorindustrie.
Leveranciers van NS krijgen de vraag om onze gedragscodes te onderkennen. De gedragscode vermeldt expliciet onder welke voorwaarden we zaken willen doen met leveranciers. Een algemene eis is bijvoorbeeld dat leveranciers hun verantwoordelijkheid moeten nemen in het kader van maatschappelijk ondernemen en de essentie onderschrijven van standaarden op dit gebied, zoals onder meer vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en door de ILO, OECD en ICC. NS laat een onafhankelijke partij controleren of leveranciers de gedragscode naleven. Wanneer sprake is van het niet naleven of overtreden van de code beoordelen we eerst het risico. Daarop gaan we in gesprek met de leverancier en verzoeken we om een verbeterplan. Bij ernstige overtredingen, zoals corruptie, kan worden besloten de relatie te verbreken. Dit is ook vastgelegd in contracttemplates. Uitsluitingscriteria gelden ook voor onderaannemers van onze leveranciers.